واکاوی تغییرات معنایی منظر شهری بر مبنای رویکرد نشانه‌شناسی (نمونه موردی، منظر کلان‌شهر کرج)

Authors

Abstract:

شهر به مثابه یک متن، شبکه پیچیده‌ای از رمزگان‌های فرهنگی است که امکان خوانش را برای شهروندان فراهم می‌آورد. با چنین توصیفی، این متن، قابلیت بررسی در قالب رویکرد نشانه شناختی را داراست. بررسی‌ها نشان می‌دهد روندهایی که بعد از دوره مدرنیسم بر شهرها حاکم بوده، لایه‌های متنی آن را دچار تغییر و به دلیل تکیه بر عملکرد و نه ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و محیطی، از متن شهر بافت‌زدایی نموده است. ماحصل چنین رویکردی که تحت تأثیر روندهای مختلفی بوده است، تغییر در نوع نشانه (به عنوان ابزار تحلیل شهر به مثابه‌ی متن) می‌باشد. به عبارتی نشانه‌ها در متن شهر مدرن و سرمایه‌داری نه نشانه فرهنگی و قابل رمزگشایی توسط ناظر، بلکه به نشانه‌های کارکردی و بعضاً نشانه‌های نمادین تبدیل شده‌اند، موضوعی که بودریار از آن با عنوان «اقتصاد سیاسی نشانه» نام می‌برد. بدین ترتیب نشانه‌ها به پایین‌ترین سطح کارکردی خود تنزل یافته و در این صورت پایین‌ترین سطح معنا از محیط ادراک و تعلیق و تکثر معنا فراهم می‌شود. در این میان منظر شهر به‌عنوان اولین سطح تماس انسان و شهر، عرصه‌ای است که این تغییرات را می‌توان در آن به خوبی مشاهده و تحلیل نمود؛ بنابراین هدف این مقاله بررسی عوامل مؤثر بر روند بافت‌زدایی از منظر شهری و تبدیل نشانه‌ها در این متن به نشانه‌های کارکردی است. بدین ترتیب این مقاله پس از بررسی مفاهیم مرتبط با فضای اجتماعی، معنا و رویکرد نشانه‌شناسی و تدوین چارچوب مفهومی پژوهش، به بررسی منظر شهر در مقیاس کلان، به عنوان نمونه موردی می‌پردازد. بدین منظور نمونه‌هایی از ساخت‌وسازهای انجام شده در شهر کرج که از منظر کلان آن بافت‌زدایی کرده‌اند، بررسی و از منظر رویکرد نشانه شناختی و اقتصاد سیاسی نشانه نقد و تحلیل می‌شوند. نتایج نشان می‌دهد تکیه‌بر ابعاد کارکردی و نمادین و وجوه اقتصادی یا سیاسی، زمینه‌ی ظهور عناصر کالبدی را در منظر شهر فراهم آورده است که بدون هیچ هم‌آوایی با سایر لایه‌های متنی در منظر شهر، خوانش آن را با معضلاتی روبه‌رو کرده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واکاوی تغییرات معنایی منظر شهری بر مبنای رویکرد نشانه شناسی (نمونه موردی، منظر کلان شهر کرج)

شهر به مثابه یک متن، شبکه پیچیده ای از رمزگان های فرهنگی است که امکان خوانش را برای شهروندان فراهم می آورد. با چنین توصیفی، این متن، قابلیت بررسی در قالب رویکرد نشانه شناختی را داراست. بررسی ها نشان می دهد روندهایی که بعد از دوره مدرنیسم بر شهرها حاکم بوده، لایه های متنی آن را دچار تغییر و به دلیل تکیه بر عملکرد و نه ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و محیطی، از متن شهر بافت زدایی نموده است. ماحصل چ...

full text

روش مرمت منظر مناظر طبیعی بر مبنای رویکرد اکولوژی منظر

بیان مسئله :   مداخلات ناآگاهانه در مناظر طبیعی موجبات تنزل کیفی و اختلال در فرآیندهای اکولوژیکی این بسترها را فراهم‌ آورده ­است. از این رو بازیابی و ایجاد شرایط مناسب در مناظری طبیعی که دچار آشفتگی (اعم از طبیعی و غیر طبیعی) شده‌اند. در جهت بازیابی ارزش­‌های والای...

full text

رویکردی بر آسیب شناسی شهری از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی کلانشهر اهواز

ایمنی شهری یکی از اساسی‌ترین پیش‌فرض‌های جامعۀ جهانی برای برنامه‌ریزی انسان‌محور است؛ که پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهم‌ترین راهبردهای ایمن‌سازی فضاهای شهری می‌باشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی از روش‌های تحقیق توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع در کلانشهر اهواز پرداخته است. در این راستا جهت دست یابی به اهداف تحقیق از 32 متغیر، در...

full text

سنجش تطبیقی تجربه ی منظر شهری میان مردم و طراحان شهری با رویکرد پدیدارشناسی(نمونه موردی: خیابان اصلی گوهردشت کرج)

منظر شهری مبین اولین سطح تماس انسان و پدیده شهر است و بخش قابل توجهی از عواطف و احساسات فرد را نسبت به شهر شکل می دهد. از آنجا که بخش اعظم توجه متخصصین شهری بر کیفیات کالبدی شهر می باشد، مسأله اصلی این پژوهش شناخت میزان نقش این عوامل در ادراک مردم از فضا بوده و در این جهت به دنبال شناخت تجربه زندگی مردم در شهر است. جهت شناسایی عناصر فیزیکی منظر شهری از دیدگاه متخصصین با مطالعات موردی، دسته بند...

رویکردی بر آسیب شناسی شهری از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی کلانشهر اهواز

ایمنی شهری یکی از اساسی‌ترین پیش‌فرض‌های جامعۀ جهانی برای برنامه‌ریزی انسان‌محور است؛ که پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهم‌ترین راهبردهای ایمن‌سازی فضاهای شهری می‌باشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی از روش‌های تحقیق توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع در کلانشهر اهواز پرداخته است. در این راستا جهت دست یابی به اهداف تحقیق از 32 متغیر، در...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  69- 84

publication date 2016-05-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023